TIÊU CHUẨN THIẾT KẾ ĐƯỜNG GIAO THÔNG NÔNG THÔN KIẾN TẠO HẠ TẦNG BỀN VỮNG

Việc áp dụng tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn là yếu tố then chốt để phát triển hạ tầng bền vững, nâng cao hiệu quả kết nối và đảm bảo an toàn giao thông. Những tiêu chuẩn này được xây dựng dựa trên thực tiễn và đặc điểm vùng miền, giúp công trình vừa phù hợp vừa bền vững theo thời gian. Bài viết sẽ trình bày chi tiết các nguyên tắc và yêu cầu thiết kế quan trọng trong lĩnh vực này.

1. Tổng quan về tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn

Tổng quan về tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn (Nguồn: Yandex)

Việc thiết kế đường giao thông nông thôn phải tuân thủ chặt chẽ các quy định và tiêu chuẩn xây dựng đường nông thôn chuyên ngành hiện hành. Tại Việt Nam, các tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn này thường được ban hành bởi Bộ Giao thông Vận tải hoặc Bộ Xây dựng, ví dụ như TCVN 10380:2014 về Đường giao thông nông thôn – Yêu cầu thiết kế, hay các phần liên quan trong TCVN 4054:2005 Đường ô tô – Yêu cầu thiết kế.

Mục tiêu cốt lõi của các quy chuẩn đường giao thông nông thôn này là:

• Đảm bảo an toàn giao thông: Đây là ưu tiên hàng đầu, bao gồm an toàn cho cả phương tiện và người đi bộ.
• Đảm bảo khả năng khai thác: Đường phải đáp ứng được nhu cầu vận chuyển hiện tại và dự kiến trong tương lai.
• Đảm bảo độ bền công trình: Công trình phải có tuổi thọ thiết kế, chịu được các tác động của tải trọng và môi trường.
• Đảm bảo hiệu quả kinh tế: Tối ưu hóa chi phí đầu tư và duy tu bảo dưỡng.
• Giảm thiểu tác động môi trường: Hạn chế tối đa các ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái và cảnh quan xung quanh.

Cần lưu ý rằng, lĩnh vực thiết kế kết cấu và các yếu tố kỹ thuật chi tiết của đường là chuyên môn sâu của các kỹ sư giao thông. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi tập trung giới thiệu tổng quan các khía cạnh này và đặc biệt làm rõ hơn vai trò của thiết kế cảnh quan đường nông thôn.

Xem thêm: Tiêu Chuẩn Thiết Kế Đường Giao Thông Nông Thôn Và Đô Thị

2. Các yếu tố kỹ thuật chính trong thiết kế đường giao thông nông thôn 

Các yếu tố kỹ thuật chính trong thiết kế đường giao thông nông thôn (Nguồn: Yandex)

Một bản thiết kế đường giao thông nông thôn hoàn chỉnh sẽ bao gồm nhiều yếu tố kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi sự tính toán và cân nhắc kỹ lưỡng:

• Cấp đường và tốc độ thiết kế: Việc xác định cấp đường (ví dụ đường loại A, B, C theo TCVN 10380:2014) và tốc độ thiết kế tương ứng là bước đầu tiên, dựa trên chức năng của tuyến đường (đường trục xã, đường thôn xóm, đường ra đồng) và lưu lượng giao thông dự kiến. Ví dụ, đường trục xã có thể có tốc độ thiết kế 30-40 km/h, trong khi đường thôn xóm có thể thấp hơn.
• Mặt cắt ngang: Bao gồm bề rộng mặt đường, bề rộng lề đường, và hệ thống rãnh thoát nước dọc. Bề rộng mặt đường thường dao động từ 3.0m đến 5.5m hoặc hơn tùy theo cấp đường và nhu cầu thực tế. Lề đường có thể là lề gia cố hoặc lề đất, đảm bảo an toàn và khả năng thoát nước.
• Bình đồ tuyến: Là hình chiếu bằng của tim đường trên mặt phẳng ngang, thể hiện hướng tuyến và các đoạn cong nằm. Bán kính cong nằm phải đảm bảo tầm nhìn và an toàn cho xe chạy với tốc độ thiết kế.
• Mặt cắt dọc: Thể hiện cao độ của tim đường dọc theo chiều dài tuyến, bao gồm độ dốc dọc và các đoạn cong đứng. Độ dốc dọc tối đa cho phép phụ thuộc vào cấp đường và địa hình, ví dụ không quá 8-10% ở vùng đồng bằng và trung du.
• Kết cấu áo đường: Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn, quyết định khả năng chịu lực và tuổi thọ của con đường. Việc lựa chọn loại vật liệu làm đường nông thôn (ví dụ: bê tông xi măng, bê tông nhựa, cấp phối đá dăm, đường đất gia cố) và chiều dày các lớp kết cấu phải dựa trên tính toán về lưu lượng xe, tải trọng trục xe và điều kiện nền đất.
• Hệ thống thoát nước: Thoát nước đường nông thôn là yếu tố cực kỳ quan trọng để đảm bảo độ bền của đường. Hệ thống này bao gồm rãnh dọc hai bên đường, cống ngang đường tại các vị trí trũng hoặc giao cắt với dòng chảy tự nhiên, và các công trình thoát nước đặc biệt khác khi cần thiết.
• Công trình phụ trợ: Bao gồm cầu nhỏ, cống lớn, kè bảo vệ mái dốc, tường chắn đất, biển báo hiệu và các công trình đảm bảo an toàn giao thông nông thôn khác.

Xem thêm: Khám phá tiêu chuẩn và yêu cầu thiết kế đường đô thị

3. Vai trò của cảnh quan trong thiết kế đường giao thông nông thôn

Vai trò của cảnh quan trong thiết kế đường giao thông nông thôn (Nguồn: Yandex)

Ngoài các yếu tố kỹ thuật thuần túy, tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn ngày càng được chú trọng bởi những lợi ích thiết thực mà nó mang lại, góp phần vào sự phát triển giao thông nông thôn bền vững:

• Cải thiện thẩm mỹ: Một tuyến đường được thiết kế cảnh quan tốt sẽ không còn là một công trình kỹ thuật khô khan, mà trở thành một phần hài hòa, tô điểm cho vẻ đẹp của làng quê. Việc trồng hoa, cây xanh ven đường tạo nên những không gian xanh mát, dễ chịu.
• Tăng cường an toàn giao thông: Vai trò của cây xanh đường nông thôn rất quan trọng. Cây xanh trồng đúng cách, dải phân cách mềm có thể giúp phân làn tự nhiên, hạn chế tốc độ, giảm chói mắt do đèn pha xe ngược chiều vào ban đêm. Thiết kế cảnh quan cũng cần đảm bảo tầm nhìn thông thoáng tại các đoạn cong, nút giao.
• Kiểm soát xói mòn và sạt lở: Việc trồng cây xanh, thảm cỏ trên các mái taluy (cả taluy dương và taluy âm) giúp giữ đất, ngăn ngừa xói mòn do mưa và dòng chảy bề mặt, đặc biệt quan trọng ở những vùng có địa hình dốc.
• Cải thiện môi trường vi khí hậu: Cây xanh ven đường cung cấp bóng mát, giúp giảm nhiệt độ bề mặt đường, giảm bụi và hấp thụ một phần khí thải từ phương tiện giao thông, mang lại không khí trong lành hơn.
• Quản lý nước mưa hiệu quả hơn: Thiết kế hệ thống thoát nước đường nông thôn có thể tích hợp các giải pháp cảnh quan như rãnh sinh học (bioswales) – là các dải đất trũng có trồng thực vật giúp lọc và thấm hút nước mưa một cách tự nhiên trước khi chảy vào hệ thống thoát nước chung hoặc nguồn tiếp nhận.
• Tạo không gian nghỉ ngơi, ngắm cảnh: Tại những vị trí có cảnh quan đẹp, có thể bố trí các điểm dừng chân nhỏ, chòi nghỉ có mái che kết hợp trồng cây xanh, tạo nơi nghỉ ngơi cho người đi đường và khách du lịch, góp phần phát triển du lịch cộng đồng.

4. Các yếu tố cảnh quan cần lưu ý trong thiết kế đường giao thông nông thôn

Các yếu tố cảnh quan cần lưu ý trong thiết kế đường giao thông nông thôn (Nguồn: Yandex)

Để phát huy tối đa vai trò của cảnh quan, khi thiết kế cảnh quan đường nông thôn, cần lưu ý các yếu tố sau:

• Thiết kế dải cây xanh ven đường:
  • Lựa chọn loại cây: Ưu tiên các loài cây bản địa, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, có sức sống tốt, ít tốn công chăm sóc. Cần xem xét chiều cao tối đa của cây, hình dáng tán lá để không gây cản trở giao thông, không che khuất tầm nhìn và biển báo.
  • An toàn: Rễ cây không được làm hỏng kết cấu mặt đường, lề đường. Tránh các loại cây có cành giòn dễ gãy, hoặc quả rụng gây trơn trượt.
  • Ví dụ: Các loại cây như bằng lăng, phượng vĩ (ở những đoạn đường rộng, không gian cho phép), hoặc các loại cây bụi, hoa trồng viền như dâm bụt, ngũ sắc, mười giờ có thể được cân nhắc.
• Thiết kế taluy và mái dốc:
  • Sử dụng thảm thực vật như cỏ vetiver, cỏ lạc dại (Arachis pintoi) có khả năng bám đất tốt để phủ xanh, chống xói mòn.
  • Kết hợp các giải pháp kỹ thuật như kè đá hộc, rọ đá xếp kết hợp trồng cây xen kẽ để tăng tính ổn định và thẩm mỹ cho những mái dốc lớn.
• Thiết kế hệ thống thoát nước cảnh quan:
  • Xây dựng rãnh thoát nước có trồng cỏ ở đáy và hai bên thành rãnh để giảm tốc độ dòng chảy, tăng khả năng thấm và lọc nước.
  • Xem xét các giải pháp tiên tiến hơn như hồ điều hòa sinh học nhỏ tại các khu vực phù hợp để giữ nước tạm thời và cải thiện cảnh quan.
• Bố trí các công trình kiến trúc nhỏ: Các chòi nghỉ, biển báo tên đường, biển chỉ dẫn cần có thiết kế đơn giản, hài hòa với kiến trúc và vật liệu địa phương, không gây rối mắt.
• Sử dụng vật liệu địa phương, thân thiện với môi trường: Ưu tiên sử dụng đá, sỏi, gỗ, tre nứa từ địa phương cho các hạng mục cảnh quan như bó vỉa, kè chắn, ghế đá, hàng rào... để giảm chi phí vận chuyển và tạo nét đặc trưng vùng miền.

5. AGS Landscape: Đóng góp vào cảnh quan bền vững cho đường giao thông nông thôn

Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực thiết kế và thi công cảnh quan cho đa dạng các dự án hạ tầng và không gian công cộng, AGS Landscape tự tin mang đến những giải pháp cảnh quan tối ưu cho các dự án thiết kế hạ tầng nông thôn, bao gồm cả các tuyến đường giao thông.

Chúng tôi hiểu rằng một dự án đường giao thông nông thôn thành công không chỉ nằm ở chất lượng kỹ thuật mà còn ở sự hài hòa với cảnh quan, mang lại giá trị bền vững cho cộng đồng. AGS Landscape có khả năng làm việc phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tư vấn thiết kế giao thông và các đơn vị thi công ngay từ những giai đoạn đầu tiên của dự án để tích hợp các giải pháp cảnh quan một cách hiệu quả và đồng bộ.

Các dịch vụ của AGS Landscape bao gồm:

• Tư vấn và thiết kế cảnh quan chi tiết cho dải phân cách (nếu có), taluy đường, các khu vực cây xanh ven đường.
• Thiết kế hệ thống thoát nước cảnh quan, các giải pháp xử lý nước mưa thân thiện với môi trường.
• Thi công trồng và chăm sóc cây xanh, thảm cỏ, các tiểu cảnh và hạng mục cảnh quan khác, đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật và mỹ thuật.

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông nông thôn là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo chất lượng, an toàn và hiệu quả của công trình. Bên cạnh đó, vai trò của yếu tố cảnh quan ngày càng được khẳng định trong việc kiến tạo nên những tuyến đường không chỉ phục vụ nhu cầu đi lại mà còn góp phần làm đẹp cho bộ mặt nông thôn, bảo vệ môi trường và hướng tới sự phát triển giao thông nông thôn bền vững.

Để đạt được kết quả tối ưu, sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên ngành, từ kỹ sư giao thông đến kiến trúc sư cảnh quan, là vô cùng cần thiết. Nếu bạn đang có kế hoạch triển khai các dự án đường giao thông nông thôn và mong muốn tích hợp các giải pháp cảnh quan một cách chuyên nghiệp và hiệu quả, đừng ngần ngại liên hệ với AGS Landscape. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và đồng hành cùng bạn, mang đến những giải pháp cảnh quan toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng và giá trị cho mỗi công trình thiết kế hạ tầng nông thôn. AGS Landscape tự hào là đối tác am hiểu và chuyên nghiệp, sẵn sàng cùng bạn kiến tạo những con đường tương lai.

Thông tin liên hệ

Điện Thoại: (024) 6296.8888

Hotline: (+84) 988118811

Website: agslandscape.vn

Email: project@ags.vn

Địa chỉ: VP Phía Bắc: Tầng 5, số 14 phố Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội