QUY ĐỊNH VỀ TRANG TRÍ ĐÔ THỊ: CẬP NHẬT MỚI NHẤT & HƯỚNG DẪN CHI TIẾT

Trong dòng chảy không ngừng của cuộc sống hiện đại, diện mạo của mỗi đô thị không chỉ là bức tranh phản chiếu trình độ phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là nơi gửi gắm những giá trị văn hóa, thẩm mỹ và tinh thần của cả một cộng đồng. Để những "bức tranh" ấy ngày một hoàn thiện, tỏa sáng với vẻ đẹp hài hòa và bền vững, các quy định về trang trí đô thị đóng vai trò như những nét bút định hình, những gam màu chủ đạo. Bài viết này, dưới góc nhìn củaAGS Landscape trong lĩnh vực thiết kế cảnh quan đô thị, xin được cung cấp một bức tranh toàn cảnh về những quy định của pháp luật về trang trí đô thị hiện hành tại Việt Nam, từ quy hoạch, cấp phép, đến quản lý quảng cáo, cây xanh, chiếu sáng và các yếu tố thẩm mỹ khác. 1. Tổng quan về quy định về trang trí đô thị.

1. Tổng quan về quy định về trang trí đô thị

Tổng quan về quy định về trang trí đô thị (Nguồn: Yandex) 

Quy định về trang trí đô thị không chỉ đơn thuần là những văn bản pháp quy khô khan, mà đó là hơi thở, là tâm hồn của một đô thị có tổ chức. Đó là tập hợp những nguyên tắc, những chuẩn mực được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, nhằm điều chỉnh và định hướng mọi hoạt động liên quan đến việc tô điểm, làm đẹp không gian chung. Mục đích tối thượng của các quy định trang trí đô thị là kiến tạo một tổng thể đô thị thẩm mỹ, an toàn, hài hòa và phát triển một cách bền vững.

Những mục tiêu cao cả mà luật lệ trang trí đô thị hướng đến bao gồm:

• Kiến tạo không gian thẩm mỹ, hài hòa: Mỗi công trình, mỗi chi tiết trang trí phải là một nốt nhạc du dương trong bản hòa ca chung của đô thị, tránh sự lộn xộn, phá vỡ cảnh quan. Ví dụ, các thành phố cổ như Hội An đã rất thành công trong việc áp dụng quy định về màu sắc, vật liệu xây dựng để giữ gìn vẻ đẹp cổ kính đặc trưng.
• Bảo vệ và tôn vinh cảnh quan thiên nhiên, di sản văn hóa: Quy định trang trí đô thị phải là lá chắn bảo vệ những giá trị sẵn có, từ những hàng cây cổ thụ đến những công trình kiến trúc mang dấu ấn lịch sử.
• Đảm bảo an toàn giao thông và trật tự công cộng: Việc lắp đặt các hạng mục trang trí không được gây cản trở tầm nhìn, ảnh hưởng đến lưu thông hay các hoạt động cộng đồng.
• Gìn giữ môi trường sống trong lành: Ưu tiên các giải pháp trang trí thân thiện với môi trường, sử dụng vật liệu bền vững và tiết kiệm năng lượng.
• Nâng cao chất lượng cuộc sống cho cư dân: Một không gian đô thị đẹp đẽ, ngăn nắp và giàu bản sắc sẽ mang lại niềm tự hào và sự thoải mái cho người dân.

Các quy định về trang trí đô thị bao trùm nhiều lĩnh vực cụ thể, tạo thành một mạng lưới quản lý toàn diện:

• Quy hoạch trang trí đô thị: Tầm nhìn tổng thể, định hướng cho việc làm đẹp thành phố.
• Cấp phép xây dựng, lắp đặt các công trình trang trí đô thị: Đảm bảo các công trình tuân thủ quy hoạch và tiêu chuẩn kỹ thuật.
• Quản lý quảng cáo ngoài trời: Giữ gìn mỹ quan đô thị, tránh "ô nhiễm" thị giác từ các bảng hiệu, pano.
• Quản lý cây xanh đô thị: "Lá phổi xanh" của thành phố cần được quy hoạch, chăm sóc và bảo vệ.
• Quản lý chiếu sáng đô thị: Ánh sáng không chỉ để soi đường mà còn là nghệ thuật, góp phần tạo nên vẻ đẹp lung linh cho đô thị về đêm.
• Quản lý các yếu tố thẩm mỹ khác: Từ vỉa hè, lòng đường đến biển báo, mỗi chi tiết nhỏ đều góp phần vào diện mạo chung.

Xem thêm: Thiết kế cảnh quan đô thị có những tiêu chuẩn gì?

2. Các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động trang trí đô thị tại Việt Nam

Các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động trang trí đô thị tại Việt Nam (Nguồn: AGS Landscape) 

Để các quy định về trang trí đô thị đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, một hệ thống văn bản pháp luật chặt chẽ đã được xây dựng và không ngừng hoàn thiện. Tại Việt Nam, hoạt động này chịu sự điều chỉnh của nhiều luật và văn bản dưới luật quan trọng:

• Luật Xây dựng: Đặt nền móng cho các quy định về quy hoạch xây dựng, cấp phép xây dựng và quản lý chất lượng công trình, bao gồm cả các công trình phục vụ mục đích trang trí đô thị.
• Luật Quy hoạch đô thị: Hướng dẫn chi tiết về công tác quy hoạch đô thị, trong đó có việc quản lý không gian kiến trúc cảnh quan, một yếu tố cốt lõi của trang trí đô thị.
• Luật Quảng cáo: Điều chỉnh mọi hoạt động quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo ngoài trời, biển hiệu, pano, áp phích nhằm đảm bảo sự hài hòa với mỹ quan đô thị.
• Nghị định số 38/2010/NĐ-CP về quản lý không gian kiến trúc cảnh quan đô thị: Văn bản này đi sâu vào các quy định cụ thể về quản lý không gian kiến trúc cảnh quan, từ công trình kiến trúc, cây xanh, mặt nước đến vỉa hè, lòng đường, biển báo và quảng cáo, tạo khung pháp lý quan trọng cho quy định trang trí đô thị.
• Nghị định số 79/2009/NĐ-CP về quản lý chiếu sáng đô thị: Chi tiết hóa các yêu cầu về quy hoạch, thiết kế, vận hành và bảo trì hệ thống chiếu sáng đô thị, một phần không thể thiếu của trang trí đô thị hiện đại.
• Thông tư số 20/2009/TT-BXD hướng dẫn việc lựa chọn cây xanh đô thị: Đưa ra những chỉ dẫn cụ thể về việc lựa chọn các loài cây phù hợp với điều kiện tự nhiên và cảnh quan của từng khu vực, góp phần vào việc thực thi quy định cây xanh đô thị.
• Các văn bản quy phạm pháp luật khác của địa phương: Bên cạnh các quy định chung của trung ương, mỗi tỉnh, thành phố còn ban hành các quyết định, chỉ thị, quy chế riêng để cụ thể hóa và điều chỉnh các quy định về trang trí đô thị cho phù hợp với đặc thù và điều kiện thực tế của địa phương mình. Ví dụ, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều có những quy chế quản lý riêng cho các tuyến phố đi bộ hoặc khu vực trung tâm.

3. Nội dung chính của các quy định về trang trí đô thị

Nội dung chính của các quy định về trang trí đô thị (Nguồn: AGS Landscape)

Các quy định về trang trí đô thị được thể hiện chi tiết qua nhiều khía cạnh, đảm bảo sự đồng bộ và nhất quán trong việc kiến tạo vẻ đẹp cho không gian chung.

• Quy hoạch trang trí đô thị:
  • Đây là bước khởi đầu, là "tấm bản đồ" định hướng cho toàn bộ hoạt động trang trí. Quy hoạch trang trí đô thị sẽ xác định rõ những khu vực cần ưu tiên làm đẹp, các trục đường chính cần tạo điểm nhấn, và những không gian công cộng mang tính biểu tượng.
  • Các quy định trong quy hoạch cũng đề cập đến phong cách kiến trúc chủ đạo, việc lựa chọn màu sắc, vật liệu sao cho hài hòa và mang bản sắc riêng. Chẳng hạn, một số đô thị du lịch biển sẽ ưu tiên các gam màu tươi sáng và vật liệu gần gũi với thiên nhiên.
  • Mật độ xây dựng, chiều cao tối đa của các công trình trang trí, khoảng lùi cần thiết cũng được quy định rõ để đảm bảo sự thông thoáng và cân đối.
  • Không gian dành cho cây xanh, mặt nước cũng được tính toán kỹ lưỡng trong quy hoạch, nhằm mang đến sự trong lành và vẻ đẹp tự nhiên cho đô thị.
• Cấp phép xây dựng, lắp đặt các công trình trang trí đô thị:
  • Mọi công trình trang trí, từ một cụm tiểu cảnh nhỏ đến những công trình nghệ thuật công cộng quy mô lớn, đều phải được cấp phép xây dựng theo quy định của pháp luật về trang trí đô thị.
  • Hồ sơ xin cấp phép đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bao gồm đầy đủ giấy tờ pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất (nếu có), bản vẽ thiết kế chi tiết thể hiện rõ ý tưởng, kích thước, vật liệu, và phương án thi công đảm bảo an toàn.
  • Một yêu cầu quan trọng là công trình sau khi hoàn thành phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân, hài hòa về mặt mỹ quan, và không gây cản trở giao thông hay ảnh hưởng tiêu cực đến các công trình kiến trúc lân cận.
• Quản lý quảng cáo ngoài trời:
  • Hoạt động quảng cáo ngoài trời, nếu không được kiểm soát chặt chẽ, rất dễ gây ra tình trạng "rác" thị giác. Do đó, quy định quảng cáo ngoài trời là một phần quan trọng của quản lý trang trí đô thị.
  • Mọi hình thức quảng cáo phải tuân thủ quy hoạch quảng cáo đã được phê duyệt của địa phương, tránh việc lắp đặt tùy tiện, sai vị trí.
  • Nội dung quảng cáo phải đảm bảo tính trung thực, chính xác, không chứa đựng những thông tin sai lệch, phản cảm hay vi phạm các chuẩn mực đạo đức, pháp luật.
  • Kích thước, vị trí treo lắp, hình thức thể hiện của biển quảng cáo, pano, áp phích phải phù hợp với các quy chuẩn kỹ thuật và không gian xung quanh.
  • Việc thực hiện quảng cáo ngoài trời bắt buộc phải có giấy phép từ cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
• Quản lý cây xanh đô thị:
  • Cây xanh không chỉ là yếu tố trang trí mà còn là "lá phổi" của thành phố, mang lại bóng mát, cải thiện chất lượng không khí và tạo cảnh quan tươi đẹp. Quy định cây xanh đô thị nhằm bảo vệ và phát triển hệ thống này.
  • Cây xanh trong đô thị phải được trồng, chăm sóc và bảo vệ theo một quy trình khoa học, phù hợp với từng loại cây và điều kiện cụ thể.
  • Việc chặt hạ, di dời cây xanh, đặc biệt là những cây cổ thụ, cây có giá trị cảnh quan cao, phải được sự cho phép của cơ quan chức năng và chỉ thực hiện trong những trường hợp thực sự cần thiết (ví dụ: cây sâu bệnh có nguy cơ gãy đổ, giải phóng mặt bằng cho các dự án công cộng quan trọng).
  • Việc lựa chọn chủng loại cây xanh để trồng mới phải dựa trên các tiêu chí về sự phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương, khả năng sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh và có giá trị thẩm mỹ cao.
• Quản lý chiếu sáng đô thị:
  • Ánh sáng đô thị về đêm không chỉ phục vụ mục đích giao thông, an ninh mà còn là một nghệ thuật, góp phần tôn vinh vẻ đẹp kiến trúc và tạo nên những không gian lung linh, huyền ảo. Quy định chiếu sáng đô thị hướng đến sự hài hòa giữa công năng và thẩm mỹ.
  • Hệ thống chiếu sáng phải đảm bảo an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông, góp phần duy trì an ninh trật tự, đồng thời phải được thiết kế để tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu ô nhiễm ánh sáng.
  • Thiết kế chiếu sáng phải đồng bộ với quy hoạch chung của đô thị, tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật về cường độ, màu sắc ánh sáng cho từng khu vực chức năng (đường phố, công viên, quảng trường, công trình kiến trúc).
  • Công tác vận hành và bảo trì hệ thống chiếu sáng cần được thực hiện thường xuyên để đảm bảo hoạt động ổn định, hiệu quả và kịp thời khắc phục sự cố.
• Quản lý các yếu tố thẩm mỹ khác:
  • Vỉa hè, lòng đường không chỉ là nơi đi lại mà còn là bộ mặt của đô thị. Chúng cần được giữ gìn sạch sẽ, thông thoáng, lát đá đồng bộ và có thiết kế hài hòa.
  • Hệ thống biển báo, biển chỉ dẫn giao thông, tên đường, số nhà phải được lắp đặt đúng vị trí, có kích thước, màu sắc, phông chữ theo quy chuẩn, dễ nhận biết và đảm bảo mỹ quan.
  • Các công trình hạ tầng kỹ thuật như cột điện, tủ điện, trạm biến áp... cần được ưu tiên giải pháp ngầm hóa. Trong trường hợp chưa thể ngầm hóa, cần có các giải pháp che chắn, cải tạo để giảm thiểu tác động tiêu cực đến mỹ quan đô thị.

Xem thêm: Những nguyên tắc trong thiết kế cảnh quan đường đô thị

4. Trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quy định về trang trí đô thị

Trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân (Nguồn: Yandex) 

Để các quy định về trang trí đô thị thực sự đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả, cần có sự chung tay góp sức của toàn xã hội, từ các cơ quan quản lý nhà nước đến từng doanh nghiệp và mỗi người dân.

• Cơ quan quản lý nhà nước:
  • Đóng vai trò chủ đạo trong việc xây dựng, ban hành và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về trang trí đô thị.
  • Tổ chức lập và triển khai thực hiện quy hoạch trang trí đô thị một cách khoa học, bài bản.
  • Thực hiện công tác cấp phép xây dựng, lắp đặt các công trình trang trí đô thị theo đúng quy trình, đảm bảo các tiêu chí về an toàn và thẩm mỹ.
  • Thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về trang trí đô thị và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
• Chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng:
  • Có trách nhiệm tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong quy hoạch trang trí đô thị và giấy phép xây dựng đã được cấp.
  • Trong quá trình thiết kế và thi công công trình, phải đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu, đồng thời đảm bảo tính mỹ quan, sự hài hòa với không gian xung quanh và hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến môi trường.
  • Chịu trách nhiệm hoàn toàn về chất lượng của công trình trang trí do mình thực hiện.
• Tổ chức, cá nhân kinh doanh quảng cáo:
  • Nghiêm chỉnh chấp hành các quy định quảng cáo ngoài trời, không thực hiện quảng cáo khi chưa có giấy phép hoặc sai nội dung, vị trí đã được cấp phép.
  • Chịu trách nhiệm về tính trung thực, pháp lý của nội dung quảng cáo, không quảng bá những sản phẩm, dịch vụ cấm hoặc thông tin sai sự thật.
• Cộng đồng dân cư:
  • Mỗi người dân là một chủ thể quan trọng góp phần tạo nên vẻ đẹp đô thị. Sự tham gia tích cực của cộng đồng vào các hoạt động như trồng cây xanh, giữ gìn vệ sinh chung, bảo vệ các công trình công cộng là vô cùng cần thiết. Ví dụ, nhiều khu dân cư đã tự tổ chức các phong trào làm đẹp ngõ phố, vẽ tranh tường, tạo nên những không gian sống sinh động và giàu tình làng nghĩa xóm.
  • Người dân cũng có vai trò giám sát, kịp thời phản ánh, tố giác các hành vi vi phạm quy định về trang trí đô thị đến các cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý.

5. Các chế tài xử lý vi phạm quy định về trang trí đô thị

Các chế tài xử lý vi phạm quy định về trang trí đô thị (Nguồn: Yandex) 

Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và răn đe các hành vi cố tình vi phạm các quy định về trang trí đô thị, Nhà nước đã ban hành các chế tài xử lý cụ thể, tùy theo mức độ và tính chất của hành vi vi phạm:

• Xử phạt hành chính: Đây là hình thức xử lý phổ biến nhất, áp dụng đối với các hành vi vi phạm các quy định liên quan đến quy hoạch trang trí đô thị, cấp phép xây dựng, quảng cáo, quản lý cây xanh, chiếu sáng... Mức phạt tiền có thể từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng tùy theo mức độ vi phạm. Ví dụ, hành vi treo biển quảng cáo sai quy định có thể bị phạt tiền và buộc tháo dỡ.
• Buộc tháo dỡ công trình vi phạm: Đối với các công trình trang trí đô thị xây dựng không có giấy phép, sai nội dung giấy phép hoặc vi phạm nghiêm trọng quy hoạch đã được phê duyệt, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ ra quyết định buộc chủ đầu tư phải tự tháo dỡ hoặc tổ chức cưỡng chế tháo dỡ.
• Tước giấy phép kinh doanh: Các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo nếu tái phạm nhiều lần hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định quảng cáo ngoài trời có thể bị xem xét tước giấy phép kinh doanh có thời hạn hoặc vĩnh viễn.
• Truy cứu trách nhiệm hình sự: Trong trường hợp các hành vi vi phạm quy định về trang trí đô thị gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như tai nạn chết người, thiệt hại lớn về tài sản, hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh trật tự, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

6. AGS Landscape -- Đơn vị đồng hành kiến tạo vẻ đẹp đô thị

Đơn vị đồng hành kiến tạo vẻ đẹp đô thị (Nguồn: AGS Landscape) 

Trong hành trình kiến tạo những không gian đô thị ngày một tươi đẹp và văn minh, AGS Landscape tự hào là một trong những đơn vị tiên phong, với bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế và thi công trang trí đô thị. Chúng tôi không chỉ mang đến những giải pháp thẩm mỹ sáng tạo mà còn luôn đặt yếu tố tuân thủ các quy định về trang trí đô thị lên hàng đầu.

• Kinh nghiệm và chuyên môn sâu rộng: Với đội ngũ kiến trúc sư, kỹ sư cảnh quan tài năng và tâm huyết, AGS Landscape đã ghi dấu ấn qua hàng loạt dự án thiết kế cảnh quan đô thị lớn nhỏ trên khắp cả nước. Chúng tôi am tường các quy định pháp luật trang trí đô thị, từ đó đưa ra những tư vấn và giải pháp tối ưu cho khách hàng.
• Đội ngũ thiết kế chuyên nghiệp, sáng tạo: Chúng tôi tin rằng mỗi công trình là một tác phẩm nghệ thuật, mang đậm dấu ấn riêng và hài hòa với bối cảnh chung. Đội ngũ của AGS Landscape không ngừng tìm tòi, cập nhật những xu hướng thiết kế mới nhất, đồng thời thấu hiểu văn hóa bản địa để tạo nên những không gian độc đáo, giàu cảm xúc.
• Minh chứng từ các dự án đã thực hiện: Thành công của các dự án trang trí công viên, quảng trường, tuyến phố đi bộ, hay các khu đô thị mà AGS Landscape đã thực hiện là minh chứng rõ nét cho năng lực và uy tín của chúng tôi.
• Ưu điểm khi chọn AGS Landscape:
  • Thiết kế đa dạng, sáng tạo: Từ phong cách cổ điển đến hiện đại, từ những tiểu cảnh tinh tế đến những công trình điểm nhấn quy mô, chúng tôi luôn sẵn sàng đáp ứng mọi ý tưởng của Quý vị.
  • Thi công chuyên nghiệp, đảm bảo tiến độ và chất lượng: Với quy trình quản lý dự án chặt chẽ và đội ngũ thi công lành nghề, AGS Landscape cam kết mang đến những sản phẩm hoàn thiện với chất lượng cao nhất.
  • Dịch vụ bảo hành, bảo trì tận tâm: Chúng tôi luôn đồng hành cùng Quý vị ngay cả sau khi dự án hoàn thành, đảm bảo vẻ đẹp bền vững cho công trình.

Việc nắm vững và tuân thủ các quy định về trang trí đô thị không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là biểu hiện của ý thức công dân, của tình yêu và sự trân trọng đối với không gian sống chung. Một đô thị được tô điểm đúng cách, có quy hoạch và quản lý chặt chẽ sẽ là một đô thị văn minh, hiện đại, nơi mỗi người dân đều cảm thấy tự hào và gắn bó. AGS Landscape hy vọng rằng, những thông tin được chia sẻ trong bài viết này sẽ góp một phần nhỏ bé vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng, đồng thời khuyến khích mỗi tổ chức, cá nhân hãy tích cực hơn nữa trong việc chung tay xây dựng và làm đẹp cho những thành phố của chúng ta. Hãy cùng nhau biến mỗi góc phố, mỗi con đường thành những tác phẩm nghệ thuật sống động, góp phần vào sự phát triển đô thị bền vững và giàu bản sắc.

Nếu bạn cần thêm thông tin tư vấn hoặc có bất kỳ ý tưởng nào muốn hiện thực hóa cho không gian đô thị, đừng ngần ngại liên hệ với AGS Landscape. Chúng tôi luôn sẵn lòng lắng nghe và đồng hành cùng bạn.

Thông tin liên hệ 

• CÔNG TY CỔ PHẦN SAO THÁNG TÁM VIỆT NAM 
• Hotline: 0799885588
• Website: agslandscape.vn
• Email: project@ags.vn
• Địa chỉ: Tầng 5, số 14 phố Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội